Wstępując w związek małżeński rzadko kto zakłada, że jego małżeństwo zakończy się rozwodem. Tymczasem według danych Głównego Urzędu Statystycznego w latach 2011-2020 przez rozwód rozwiązano w sumie 636 317 małżeństw. W ostatnim dziesięcioleciu dochodziło zatem do średnio 63 632 rozwodów w ciągu roku. Przyczyn tak wysokiej liczby rozwodów można doszukiwać się w liberalizacji społeczeństwa i związanym z tym większym społecznym przyzwoleniem na rozstanie małżonków. Jeszcze przed kilkunastu laty ludzie niechętnie przyznawali się do rozwodów i traktowali je raczej jako temat tabu. Obecnie o rozwodach mówi się zdecydowanie częściej i to w sposób otwarty. Jakie są jednak ich najczęstsze przyczyny?
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego do najczęstszych przyczyn rozwodów w Polsce można zaliczyć: niedochowanie wierności małżeńskiej, nadużywanie alkoholu, naganny stosunek do członków rodziny, trudności mieszkaniowe, nieporozumienia na tle finansowym, niezgodność charakterów, niedobór seksualny, dłuższą nieobecność, różnice światopoglądowe, narkotyki oraz hazard. Biorąc pod uwagę dane za zeszłym rok jako najczęstszą przyczynę rozwodu można wskazać – niezgodność charakteru małżonków. Ta przyczyna doprowadziła aż do ponad 40% ogólnej liczby rozwodów, jakie miały miejsce w 2020 r. Drugą najczęściej odnotowaną przyczyną rozwodów w roku ubiegłym, bo dotykającą ponad 15% ogólnej liczby rozwodów, było niedochowanie wierności małżeńskiej. Kolejną przyczyną było nadużywanie alkoholu. Był to powód około 14% ogólnej liczby rozwodów w roku ubiegłym.
Przyczyny rozwodów są zatem różnorakie, a problem ten można określić jako wieloaspektowy. Pod względem prawnym przyczyn rozwodów można doszukiwać się w naruszeniu przez małżonków tzw. obowiązków małżeńskich. Zgodnie bowiem z art. 23 zd. 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mąż i żona są obowiązani do wspólnego pożycia, wierności, wzajemnej pomocy i współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli.Obowiązek wspólnego pożycia obejmuje nie tylko pożycie fizyczne, ale także więzi duchowe, dotyczy on wzajemnego szacunku, zaufania, szczerości oraz wyrozumiałości. Obowiązek wierności wiąże się z koniecznością powstrzymywania się od fizycznych stosunków z osobą trzecią oraz od wszelkich innych przejawów erotyczno-uczuciowych względem innej osoby. Oprócz tego na mocy ustawy na małżonków nałożony jest także obowiązek wzajemnej pomocy. Obowiązek ten dotyczy szczególnie niepomyślnych zdarzeń w życiu człowieka, jak na przykład choroba, ale nie tylko. Małżonkowie powinni służyć sobie pomocą właściwie w każdej sytuacji życiowej, tak, aby budować wspólnie poczucie bezpieczeństwa dla rodziny, którą tworzą. Małżonkowie są zobowiązani także do współdziałania dla dobra rodziny, którą wspólnie założyli. Oznacza to, że małżonkowie powinni w szczególności wspólnie działać w celu rozsądnego zarządzania majątkiem, a ich wzajemne relacje powinny być oparte na lojalności. Odrębnie uregulowany został także obowiązek małżonków do przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny. Oboje małżonkowie mają bowiem prawo do życia na równym poziomie i mogą oczekiwać od siebie, że będą świadczyć na swoją rzecz, aby ten poziom wyrównać.
Reasumując należy wskazać, że przyczyną każdego rozwodu jest naruszenie któregoś z małżeńskich obowiązków, które nałożone są na małżonków na podstawie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jako konkretne najczęściej powtarzające się przyczyny można wskazać niezgodność charakterów, niedochowanie wierności małżeńskiej oraz nadużywanie alkoholu. Niezależnie jednak od tego, jaka jest przyczyna rozwodu, decyzja o zakończeniu związku małżeńskiego jest zawsze trudna i rodząca ze sobą wiele skutków dla samych małżonków, ale także członków ich rodzin.